INTERES GEOLOGIKOKO GUNEAK
JARDUERAK
ZERGATIK BISITATU BIZKAIKO FLYSCHA?
Talka handia
Ba al dakizu zer den sinklinal bat? Jalkitze-geruzen V itxurako tolestura da; hau da, arroken geruzak beherantz konbexuak dira.
Nummuliteak, txanpon fosilak
Itsaslabarren ingurunean, Tunelboka hondartzaren gainean, duten itxura biribil eta zapalagatik, nummulite izena ematen zaien fosilak daude; nummus txanpona da latinez. Gezurra badirudi ere, zelula bakarreko organismoak ziren!, kiribil itxurako maskorrarekin.
Magnetismodun hondartzak
Bizkaiko Flyscharen Ibilbidean, zementatze-prozesua jasan duten hondardun bi hondartza ezagutuko ditugu: Gorrondatxe (Azkorri) eta Tunelboka.
Urrezko iltzea
Interes Geologikoko Gune hau garrantzitsua da, hortxe dagoelako estratotipo Luteciarra.
Paleo-urpekaritza itsaslabarretan
Bizkaiko flyscharen Ibilbidearen zati handi bat, Aixerrotan hasi eta Barrikaraino, itsaslabar ikusgarri batzuen gainean dagoen lautada baten gainetik igarotzen da.
Meteoritoaren aztarna
Orain dela 66 bat milioi urte… 10 kilometroko diametrodun meteorito handi bat erori zen gaur egungo Yucatan penintsulan (Mexiko). Hautsez eta errautsez estali zen Lurra, landareek ezin zuten fotosintesia egin eta hozte bat gertatu zen hainbat hamarkadatan.
Labaren atsedena
Meñakozeko hondartzara kontuz jaisten bazara, harri biribilduz osatutako 15 metroko altuerako horma bitxia ikus dezakezu ezkerrean. Ba al dakizu zer sekretu ezkutatzen duten arroka horiek?
Barrika, tolesen katedrala
Orain dela 80 milioi urte, afrikar plaka tektonikoak eta europarrak milioika urte iraun zuen talka-prozesu bat hasi zuten.
Flyscharen lehorreratzea
Barrikako hondar-metaketak itsaslabarraren gainean zintzilikatzen diren dunak dira, eta 15 metrora arteko lodiera dute. Ba al dakizu zergatik dauden hor goian? Marearteko zabalgunea azaleratu egin zen, eta haren gainean zeuden hondarrak ere goratu egin ziren.
Denboraren hondarrak
Denboraren joana eta haizearen eragina Gorlizko itsasaldea moldekatzen joan dira milaka urtetan Astondon, eta horrela sortu dira dunak.
Gaztelu bat arrezifeen gainean
Duela 120 milioi urte eratu zen Azkorriagako lurmuturrak osatzen duen muino hau, koralezko eta moluskuzko arrezife batetik zein Kretazeoaren amaieran desagertu ziren errudistetatik abiatuta
Kretazeoko itsasargirantz
Kretazeoan sortu ziren Billao Lurmuturreko Interes Geologikoko Gunea osatzen duten materialak, orain dela 110-90 milioi urte, Eusko-Kantauriar Arroan, jarduera tektoniko biziko aro batean. Beranduago gertatutako talkek eta olatuek moldekatu egingo zuten itsasaldearen zati hau, gaur egungo egoerara iritsi arte.
Armintzako flysch beltza
Ohartu al zara Armintza inguruko arrokak hostopil bat bailitzan eratuta daudela? Jatorri sedimentarioko formazio geologiko hau FLYSCH deitzen da. Formazio horretan arroka-geruza gogorrak eta material bigunagoko geruzak (lutita beltzak eta turbiditak) txandakatzen dira, eta horiek dira duen kolore berezia ematen diotenak.
Diapiro bat Bakion
Ezaguna egiten al zaizu diapiro hitza? Diapiroa da material deformagarriago eta ez horren trinkoak material moderno eta trinkoagoen artean goratuz sortzen den fenomeno geologikoa.
Herensugearen arroka
Gaztelugatxeko uhartetxoa, gailurrean bere ermita eta guzti, Euskadiko ikono turistiko nagusienetakoa da, zalantzarik gabe, baina jende gehienak ez daki ingurune berezia dela, duen interes geologikoagatik: Duen interes estratigrafikoaz gain, kantauriar itsasaldearen alderdi honetan dauden uharte gutxienetako bat da.
Erraldoien galtzada txikia
Irlandako Erraldoien Galtzada mundu mailako erreferentea da era honetako arroka bolkanikoetan, baina hemen ere, Fruizen, badugu geure bertsio xumea.